فاگوت (باسون)
فاگوت یا باسون که اختراع شده در دهه های 20 تا 30 قرن شانزدهم در ایتالیا است، از سازهای بادی چوبی است که قمیش دوزبانهای دارد. صدای این ساز در ناحیهٔ باس است و آن را در کشورهای انگلیسیزبان «باسون» میخوانند.]
اصول ساختمان این سازمانند کلارینت است و طول لولهٔ آن در مجموع کمی کمتر از ۳ متر است که دوپنجم آن، به خاطر راحتیِ اجرا و به دست گرفتن ساز برروی خود خم شده و در کنار یا عقب لولهٔ درازتر قرار گرفتهاست و به طور نامحسوسی مخروطیشکل است و زبانهها به وسیلهٔ لولهٔ نازکی به لولهٔ اصلی ساز وصل شدهاند.
در نتنویسیِ این ساز از سه کلید فا، دو و سل استفاده میشود.
فاگوت قادر به ایجاد اصوات قوی و ضعیف، انواع لگاتوها (اتصال اصوات پیدرپی ملودی) و اصوات منقطع بوده و ترکیب آن با ساز کرانگله در ارکستراسیون بسیار معمول است.
درمقایسه با سازهای زهی، باسون محدوده صدایی معادل ویولنسل دارد و میتواند سه اکتاو را اجرا کند.
این ساز دارای دو تکه بسیار نازک از جنس نی ( دوزبانه) میباشد که میان لب های نوازنده قرار میگیرد و با دمیدن نوازنده به نوسان در می ایند و تولید صوت میکند.
کنتر فاگوت ( کنتر باسون )
این ساز بم ترین گستره صوتی در سازهای بادی چوبی و ارکستر ( دوره رمانتیک به بعد) را دارد.
کنتر فاگوت یک اکتاو بم تر از فاگوت صدا میدهد ونت این ساز را با کلید فا خط چهارم مینویسند.