توبا

سازهای ایرانی
سازهای کلاسیک
سازهای دیگر
آوازها
سازهای کودک

توبا

تاریخچه

توبا

توبا بم ترین ساز بادی برنجی است. این ساز نسبتاً جدید لوله ی بلند آن به شکل وی است که به دهانه ی شیپور مانند بزرگی ختم میشود در قرن نوزدهم به مجموعه سازهای ارکستر افزوده شده است. اطاقک توبا به شکل حلزونی شکل است و نوازنده برای نواختن ساز توبا آنرا روی پای خود قرار میدهد.

ساختار سوپاپ مانند توبا چهار کلید دارد و نت این ساز را با کلید فا خط چهارم می‌نویسند. برای اولین بار واگنر این ساز را به ارکستر سمفونیک وارد کرد و انواع آن عبارت است از یوفونیوم و باس هلیکن.

یوفونیوم بیشتر در ارکسترهای بادی ایفای نقش می‌کند و جایگاه آن در یک ارکستر بادی همانند نقش ویلنسل در ارکستر سمفونیک است. این ساز کلید دار از خانوادهٔ ساکس هورن‌ها (saxhorns) در اندازه و صدا دهی‌های مختلف و دارای حجم صدایی پُر و با قدرت است. در حال حاضر باس توبا و کنترباس توبا بیشترین مورد استفاده را دارند.

مناطق مختلف ساز

طول زیاد لوله باعث می‌شود تولید تُن‌ها در این منطقه پایین ساز نیاز به نفس زیادی داشته باشد؛ بنابراین اجرای قطعات یا لحظات تند و سریع در این منطقه پیشنهاد نمی‌شود. نت‌های پدال و هارمونیک‌های بَم و پایین در این منطقه بسیار تأثیرگذارند و اجرای دینامیک‌های FF تا PP نیز ممکن است.

صدا در این منطقه میانی بسیار قوی است و استفاده از این منطقه بیشترین کاربرد را در این ساز دارد. بدیهی است توبا در مناطق بالاتر چابک‌تر می‌شود و تُن ساز در این مناطق نرم و گِرد و شبیه به صدای هورن است.

باید توجه داشت که برای نوازندهٔ توبا که دارای طولانی‌ترین طول لوله در بین سازهای بادی برنجی است و برای تولید تُن‌ها نیاز به نفس زیادی دارد، لازم است استراحت‌های مناسب در نظر گرفته شود.

تولید آوا و زبان زدن

تولید انواع تُن‌ها در این ساز با دینامیک‌های مختلف امکان‌پذیر است. در این ساز نیز مانند دیگر سازهای بادی تمام نت‌های زیر خط اتصال در یک نفس اجرا می‌شوند.

تکنیکهایی مانند: زبان زدن تَکی، دوتایی و سه تایی در این ساز قابل اجرا هستند، اگرچه زبان زدن دوتایی و سه تایی در ادبیات ارکستریِ استاندارد معمول نیستند.

این ساز همچنین قادر به نواختن قسمت‌های نرم و تغزلی نیز هست

توبا توانایی دوبله کردن و افزایش قدرت بخش باس را در دینامیک‌های مختلف دارد.

استفاده از سوردین در توبا مانند دیگر اعضای گروه بادی برنجی مرسوم است اما گذاشتن و برداشتن سوردین در این ساز به سرعت میسر نیست، بنابراین لازم است برای انجام این کار وقت کافی به نوازنده داده شود تا بدون سر و صدای اضافی این کار را انجام دهد.

 

.آموزش دف  - آموزش تار - آموزش سه تار آموزش پیانو - آموزش گیتار آموزش آواز - آموزش سنتور - ارف - باله کودکان - نقاشی کودکان - آموزشگاه موسیقی  -  آموزشگاه موسیقی غرب تهران

ساختار فیزیکی

سازهای بادی برنجی

 

سازهای اصلی بادی برنجی در ارکستر سنفونیک از زیر به بم عبرتند از:ترومپت،هورن، ترومبون وتوبا.انواع ترومپت و ترومبون اغلب در گروه های جاز و راک به کار می روند.

نوسان در سازهای بادی برنجی از لبهای نوازنده،هنگامی که در دهانی فنجانی شکل-یا قیفی شکل-ساز می دمد ایجاد می شود.نوسان ها در لوله ای ماپیچ تقویت و رنگ آمیزی می شوند.(شکل مارپیچ لوله برای اشغال فضای کمتروسهولت در جابه جایی و نواختن ساز است.) لوله درانتهای فراخ و بوقی شکل می شود. سازهای بادی برنجی امروزی به واقع

ازبرنج ساخته می شوند اما همتایان قدیمی ترآن ها از شاخ تو خالی جانوران،عاج،چوب و حتی شیشه ساخته می شده اند.

برخی از بادی های برنجی مانند کرنت،هورن باریتون، افونیوم وتوبای باس بیشتر در دسته های همنوازمارش کاربرد دارند.شکل کرنت مانند ترومپت است اما صدایی ملایم تر و هموارتر دارد.هورن باریتون، شبیه تو با اما وسعت صوتی آن مانند ترومبون است.افونیوم سازی تنور از خانواده ی توبا است.توبا ساز باس این خانواده است.

زیر و بم صدای بادی های برنجی،هم به واسطه ی تغییر فشار لب و هم به وسیله ی دریچه ها ولغزانه هایی که طول ستون هوای نوسان کننده را کم و زیاد می کنند تغییرمی یابد.

در ترومبون،لغزانه ای  u شکل که به دو لوله مستقیم متصل است به کار گرفته می شود.

نوازنده با راندن لغزانه به داخل یا خارج،طول موثر لوله را تغییر می دهد و نواختن صداهایی با زیر و بم های گوناگون را ممکن می کند. ترومپت،هورن و توبا از سه یا چهار دریچه برای راندن هوا در لوله ای طول موثرش با باز و بسته شدن این دریچه ها تغییر می کند بهره می گیرند.هر چه طول موثر لوله ای که هوا به درونش رانده می شود بیشتر باشد، ایجاد صوتی بم تر امکان پذیر می شود. به کار گیری دریچه از حدود1850 متداول شده است.پیش از آن،نوازندگان هورن و ترومپت برای تغییر وسعت صوتی سازشان،لوله های خمیده ی کمکی را در سازکار می گذاشتند.این سازها با رواج استفاده ز دریچه توانستند صداهایی بسیار متنوع تر ایجاد کرده و بیش از پیش انعطاف پذیر شوند.نوازندگان بادی برنجی می توانند با قراردادن یک سوردین در دهانه ی بوقی شکل ساز نیز صدای آن را تغییر دهند.سوردین یک ساز بادی برنجی،قطعه ای مخروطی از چوب یا پلاستیک است.

بادی های برنجی ساز هایی پر قدرتند؛هنگامی که قوی بنوازند بقیه ی ارکستر را از میدان به در می کنند.

این سازها در لحظه های اوج موسیقی و در ارائه عبارت های قوی و قهرمان به کارگرفته می شوند. سرعت اجرایی بادی های برنجی از سرعت اجرایی اغلب زهی ها و بادی های چوبی کمتر است و نیز کمتربه عنوان تکنواز به کار گرفته می شوند. این سازها اغلب یاد آور ماش یا مراسمی هستند که در فضای باز برپا می شود.آن ها طی سده های متمادی ساز هایی ساده و فقط قادر به ایجاد صداهایی معدود بودند و بیشتر برای ابلاغ علامت های نظامی، در آیین های مذهبی یا نواختن نواهای شکار به کار می رفتند.

 

کلیپ 1
کلیپ 2