تمبک

سازهای ایرانی
سازهای کلاسیک
سازهای دیگر
آوازها
سازهای کودک

تمبک

تاریخچه

تمبک از ساز های کوبه ای است و اصطلاحا به آن ضرب هم گفته می شود.این ساز از چوب درخت گردو،افرا یا وتوت به صورت یک تکه،در قسمت (تنه)،حجیم تر و(نفیر)، باریک تر در اندازه های متفاوت ساخته می شود.طول تمبک از دهانه ی بزرگ تا دهانه ی کوچک معمولاً44 سانتی متر است.هنگام نوازندگی،تمبک را افقی به صورتی که دهانه ی بزرگ تر رو به بیرون باشد روی ران پای چپ می گذارند و با دو دست بر پوست ضربه می زنند. اغلب اندازه ی تمبکی که در ارکستر به کار می رود بزرگ تر  و برای تک نوازی کوچک تر است

انواع تمبک، از جمله تمبک زورخانه در حجم بزرگ نیز معمول اند.
نوشتار تئوری موسیقی در این ساز به خط بین المللی ست و علایم قرار دادی فراوان و خاصی برای استفاده از انگشت ها و دست ها به کار گرفته می شوند که برای اطلاع از آنها می توان به کتاب های آموزشی تمبک استاد حسین تهرانی یا استاد محمد اسماعیلی مراجعه کرد.
در تمبک به علت توانایی اجرای اصوات مختلف در بم زیر و حتی استفاده از چوب بدنه، انواع حروف زینت،ریز،تریل و گلیساندو را در کیفیت های متفاوت می توان اجرا کرد

آموزش دف  - آموزش تار - آموزش سه تار آموزش پیانو - آموزش گیتار آموزش آواز - آموزش سنتور - ارف - باله کودکان - نقاشی کودکان - آموزشگاه موسیقی  -  آموزشگاه موسیقی غرب تهران

ساختار فیزیکی

دهانه بزرگ
قطردهانه ی بزرگ که روی آن پوست کشیده می شود، در تمبک ارکستر، از بیرون 32 و از داخل 27 و ضخامت جدار آن2.5 سانتی متر است که پس از پخ زدن ( نازک کردن) لبه ی چوب نزدیک به پوست، این ضخامت به 2 میلی متر می رسد.در تمبک تک نوازی، قطردهانه ی بزرگ از بیرون22 و از داخل 18 سانتی متر است. دهانه ی بزرگ باید دایره ی کامل باشد تا صدا در تمام نقاط کناره یکسان باشد.
        تنه
تنه به قسمت حجیم تر تمبک گفته می شود که طول آن در تمبک ارکستر حدود28 و در تمبک تک نوازی18 سانتی متر و تا حدی محدب است و در عرض آن ،شیار(عاج)هایی ایجاد می شوند که از لغزیدن تمبک هنگام نواختن جلو گیری می کنند.گاه هنگام نوازندگی با کشیدن ناخن یا حلقه ی انگشتر روی این شیارها صدای خاصی ایجاد می شود که مورد استفاده ی نوازندگان ماهر قرار می گیرد.این شیارها را وقتی می توان ایجاد کرد که روی تنه با خاتم کاری و یا تزیینات دیگری پوشیده نشده باشد. تمب
نفیر
نفیر یا گلو به  قسمت باریک ترتمبک،بین تنه و دهانه ی کوچک می گویند. که طول آن از تنه تا دهانه ی کوچک حدود26 و قطر بیرونی آن حدود 18 سانتی متر است. تراش نفیر از بیرون، استوانه ای شکل و از داخل، مخروطی (شیپوری) است و دهانه ی کوچک تر شیپور به تنه متصل است.
        دهانه ی کوچک
دهانه ی کوچک در ادامه ی نفیر قرار دارد که در واقع محل خروج صدای حاصل از ارتعاش پوست توسط ضربه های دو دست است و قطر آن در تمبک ارکستر 22 و در تمبک تک نوازی 18 سانتی متر است.
        نت نویسی
نت نویسی برای تمبک معمولاً روی حامل سه خطی ست. به این ترتیب که ناحیه ی مرکزی پوست روی خط اول، ناحیه ی میانی روی خط دوم و ناحیه ی کناره ی پوست روی خط سوم علامت گذاری می شود. در نت نویسی تمبک گاه از حامل هایی با تعداد خطوط متفاوت نیز استفاده شده اشت.

        پوست
پوست تمبک تک نوازی به علت حجم کوچک تر آن، نازک تر انتخاب می شود و برای تمبک ارکستر از پوست ضخیم تر، کهنه و عمل آمده بز یا میش که در تمام نقاط قطر آن کاملاً یکسان باشد استفاده می شود. پوست را با چسب یا سریش روی لبه ی بیرونی دهانه ی بزرگ می چسبانند.
        ویژگی های دیگر تمبک
تمبک در اندازه های ساخته می شود وبه همین دلیل ،طول و قطر و دیگر اندازه های آن کاملاً مشخص و استاندارد نیست. معمول ترین آنها تمبک تک نوازی در حجم کوچک تر و تمبک گروه نوازی در حجم بزرگ تر است.
تمبک در همراهی با ساز های دیگر و تک نوازی و گروه نوازی سازهای کوبه ای قابلیت اجرا دارد.

کلیپ 1
کلیپ 2
کلیپ 3
کلیپ 4